Η συγγραφέας Noelle Baxer επικεντρώνεται σε απόσπασμα από την εκτός εμπορίου έκδοση της ποιητικής σύνθεσης Σύντομο Ημερολόγιο Αυγούστου (στις poema εκδόσεις, κυκλοφορία: Σεπτέμβριος 2009, σε αριθμημένα αντίτυπα), καταθέτοντας τη δική της αναγνωστική προσέγγιση, στο πλαίσιο των τακτικών αναρτήσεων στο προσωπικό ιστολόγιό της.
Ένατο
Ζω σημαίνει σκέφτομαι
Βλέπω τ’ απέραντο φως ν’ αναλώνεται
Ακούω τις σειρήνες
αφύλαχτος σ’ αυτό το παιχνίδι των ορίων
Η χαρά απέναντι στη λύπη,
η κόκκινη ρωγμή στα στόματα,
ο θαυμασμός για το κορμί και την απλότητα,
η μνήμη σαν σπίθα για τις επόμενες γενεές,
η εντύπωση πως δεν επέστρεψα ποτέ από τα βάθη της θάλασσας
(Αφουγκράζομαι τον ποιητή)
…tornan d’i nostri visi le postille debili si’,
che perla in bianca fronte,
non vien men forte a le nostre pupille…
Οι δικοί μου περασμένοι άνθρωποι
-άνδρες και γυναίκες, που υπήρξαν εδώ
αφήνοντάς μου σημάδια στο πρόσωπο,
την επιδερμίδα, τους μυώνες, τα αισθητήρια-
τριγυρίζουν σαν θύμησες στα ίδια χώματα
Τα φώτα έχουν πια λιγοστέψει στην καστρόπολη
Σε κάθε βήμα η απογύμνωση ενός μύθου που συνέβη
και ο μυστικός ρυθμός
που χορεύεται ζευγαρωτά, από σπασμένα κεραμίδια,
γλυπτές γυναικείες γάμπες και πετρόμυλους
Στέκομαι ακίνητος
Τα κατάρτια γέρνουν προτού βυθιστούν
Ο αμπελώνας θροΐζει από μακριά,
για να τρομάξει τα χαμηλά κύματα
Η παρηγορία σαν ιδέα,
η αψίδα για τους άπλειστους,
η σύγκρουση για θύτες και θύματα
Η θνητή υπόσταση της λάμψης σου, με παρασύρει
Οι βοκαμβίλιες σχηματίζουν χειμάρρους
σκορπισμένους άτσαλα στ’ ανηφορικά καντούνια
Το σήμαντρο χτυπάει ασταμάτητα: ζω κραυγάζοντας
Σήμανε ο καιρός για να μάθει ο ένας τον άλλον…
Διάβαζα και ξαναδιάβαζα το ποίημα του Βασίλη Ρούβαλη και γέμιζα ήχους από τριγμούς, από φωνές, από ψιθύρους, από θροΐσματα, από πνοές, από βόγκους. Έχουμε συνηθίσει τον ήχο ως οδικό μέσο για να μεταφέρει αυτά που θέλουμε να πούμε ή να μας πούνε και τείνουμε να ξεχνάμε, εγώ τουλάχιστον, πως υπάρχει και ήχος χωρίς παραλήπτη. Τέτοιος είναι ο ήχος βουητό που βγαίνει σσσσσσυρτά από την άκρη ενός χωνιού που η βάση του είναι τοποθετημένη (να μην πω μπηγμένη γιατί δημιουργεί άσχημη εικόνα, αλλά αυτό έχω στο μυαλό μου), είναι ελάχιστα μπηγμένη, λοιπόν, στην ψυχή μας.
Τα σσσσσσυρτά μηνύματα που δέχομαι από ολόγυρά μου τον καιρό μας της κρίσης, όπως τιτλοφορείται αυθαιρέτως αλλά ούτε αυτό κατεδαφίζεται, είναι ήχοι από τριγμούς, από φωνές, από ψιθύρους, από θροΐσματα, από πνοές, από βόγκους.
Έτσι, επικοινωνώ αυτή την εβδομάδα μαζί σας πάλι για την ανεργία, όχι με ένα νέο κείμενο αλλά με ένα ποίημα. Που μπορεί να το έγραψε ο κ. Ρούβαλης για άλλον λόγο, το δικό του λόγο, για έρωτα, ας πούμε, και να είμαι με την ανεργία εκτός θέματος, και ζητώ προκαταβολικά συγνώμη γι’ αυτό, όμως αυτό, θαρρώ, είναι η Ποίηση. Σε ένα ποίημα η ποίηση χωράει εκατοντάδες μηνύματα. Έχει τούτο το θεϊκό χάρισμα… και τη χωρητικότητα. Από μια κλωστή της ύφανσής της πιάνεται ο καθένας και ανεβαίνει, κι εγώ βρήκα την κλωστή μου.
Αυτό που με δυσκόλεψε ήταν να βρω ποιον στίχο από το «Ένατο» θα βούταγα από το ποίημα για να τον κάνω τίτλο στο δικό μου κείμενο. «Τα φώτα έχουν πια λιγοστέψει στην καστρόπολη», μου ταιριάζει απίθανα. Αποδίδει έξοχα το χρώμα (ματωμένη δύση) της εποχής που διανύουμε. Αλλά και το «Οι βοκαμβίλιες σχηματίζουν χειμάρρους» το θέλω, ταιριάζει στη θετική μου φύση. Άλλο τόσο θέλω τον λυπημένο στίχο “Τα κατάρτια γέρνουν προτού βυθιστούν” που το βλέπω σαν μια υπόκλιση στη ζωή. Και το «Ζω σημαίνει σκέφτομαι», ταιριάζει «γάντι». Ασφαλώς και το «Βλέπω τ’ απέραντο φως ν’ αναλώνεται», ως ένα ποιητικό κατηγορώ για το γενικό ξόδεμα που βλέπω γύρω μου. Ή μήπως ο εκκωφαντικός στίχος «Το σήμαντρο χτυπάει ασταμάτητα: ζω κραυγάζοντας»; Θα μπορούσα, ακόμη, να ξεκινήσω από το τέλος του ποιήματος που μ’ αρέσει τρελά «Σήμανε ο καιρός για να μάθει ο ένας τον άλλον», σαν μια προτροπή.
Τελικά, κι επειδή απεχθάνομαι τον τίτλο «άτιτλο», έβαλα, όπως είδατε, το «Αφύλαχτοι σ’ αυτό το παιχνίδι των ορίων». Πολύ πεζά (πεζογράφος είμαι κι όχι ποιήτρια) το έφερα σε πληθυντικό αριθμό γιατί είμαστε πολλοί!
Ελπίζω ότι θα βρείτε κι εσείς στο ποίημα «Ένατο» την κλωστή σας. Σας εύχομαι, αγαπητοί μου, καλή αναρρίχηση!